پایگاه خبری اقتصاد دریایی

بوق خبر - در سال ‌۱۳۸۴ قانونی با نام «تسهیل ازدواج جوانان» در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید. متولدین دهه شصت در دهه هشتاد به سنین جوانی رسیدند؛ بر این اساس، مجلس شورای اسلامی تصمیم گرفت راهکاری برای ازدواج این قشر از جمعیت کشور بیندیشد که در پی آن، قانون "تسهیل ازدواج جوانان" در تاریخ بیست و هفتم آذرماه سال هشتاد و چهار به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید و در تاریخ هفتم دی ماه همان سال مورد تأیید شورای نگهبان قرار گرفت، اما امروز با وجود گذشت ۱۶ سال از تاریخ تصویب این قانون و مشخص شدن تکلیف دولت برای اجرای آن، هنوز این قانون اجرا نشده و تنها بخش‌هایی از آن به صورت ناقص اجرا شده است.

مواد سیزده گانه قانون "تسهیل ازدواج جوانان" به حقوقی طبیعی در راستای ازدواج جوانان اشاره دارد؛ این حقوق اگرچه بسیار طبیعی به نظر می‌رسند، اما در حال حاضر به رویایی برای جوانان بدل شده‌اند.

قانون تسهیل ازدواج جوانان

ماده ۱ - به منظور توانمندسازی جوانان برای تشکیل خانواده، دولت مکلف است صندوق اندوخته ازدواج جوانان را ایجاد نماید. اساسنامه صندوق شامل ماهیت صندوق، منابع مالی، ارکان، شرح وظایف صندوق و نحوه عضویت در آن ظرف سه ماه از تصویب این قانون توسط دولت تهیه و جهت تصویب به مجلس شورای اسلامی ارائه می‌شود. هرچند برای اجرایی شدن به دولت ابلاغ شده، ولی متاسفانه بعد از گذشت سال‌ها بیشتر بند‌های این قانون روی کاغذ ماند و شاهد تجردگرایی و افزایش طلاق در کشور هستیم.

ماده ۲ - دولت مکلف است علاوه بر استفاده از منابع بودجه سنواتی پیش بینی شده، از محل «صندوق اندوخته ازدواج جوانان» به مزدوجین نیازمند به اجاره مسکن، حسب تشخیص کمیته سامان ازدواج با توجه به امکانات صندوق، وام ودیعه مسکن پرداخت کند.

امید این که با اقدامات صورت گرفته وزارت راه و شهرسازی مانند طرح مسکن ملی و پرداخت وام ودیعه مسکن و همچنین برنامه‌های کمیسیون عمران مجلس یازدهم مشکل زوج‌های جوان در بحث تهیه مسکن رفع شود و شاهد تحقق ماده‌های دوم و سوم «قانون تسهیل ازدواج» باشیم.

ماده ۳ - با تأکید بر روش‌های انبوه سازی، کوچک سازی، ارزان سازی و استفاده از روش‌های نوین ساخت در امر مسکن، دولت مکلف است علاوه بر بهره مندی از تسهیلات متداول و رایج فعلی (انبوه سازی و اجاره به شرط تملیک) از طریق نهاد‌های عمومی نظیرشهرداری و اوقاف و امور خیریه و با بهره گیری از همکاری و امکانات وزارت مسکن و شهرسازی و بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و استفاده از زمین‌های دولتی یا زمینهای اهدایی خیرین، واحد‌های ساختمانی به عنوان «مسکن موقت» احداث کرده و آن‌ها را در اختیار زوج‌های جوان با اجاره مناسب قرار دهد. مدت استفاده هر زوج متقاضی از این واحد‌ها حداکثر سه سال است.

باید مسکن موقت برای زوج‌های جوان با عنوان اجاره به شرط تملیک -که از زمین‌های دولتی یا زمین‌های اهدایی خیرین واحد‌های ساختمانی ساخته شده- در اختیار جوانان قرار گیرد. بر اساس این قانون تمام دستگاه‌های دولتی، نهاد‌های عمومی و شهرداری‌های دارای تسهیلات رفاهی فرهنگسرا، تالار، باشگاه و اردوگاه موظفند با هماهنگی کمیته سامان ازدواج، فضا‌های مذکور را برای برگزاری جشن و مراسم ازدواج در اختیار زوج‌های واجد شرایط قرار دهند.

ماده ۴ الف - کلیه دستگاه‌های دولتی، نهاد‌های عمومی و شهرداری‌های دارای تسهیلات رفاهی فرهنگسرا و تالار، باشگاه و اردوگاه موظفند با هماهنگی کمیته سامان ازدواج، فضاهایمذکور را برای برگزاری جشن و مراسم ازدواج در اختیار زوج‌های واجد شرایط قرار دهند.

ب - به هر یک از خانواده‌های جوان عضو صندوق که هیچیک از زوجین اشتغال به کار یامنبع درآمدی نداشته باشند، حداکثر تا مدت دو سال پس از تاریخ ازدواج مبلغی به عنوان کمک هزینه زندگی به صورت قرض‌الحسنه پرداخت می‌گردد. سقف مبلغ مذکور را کمیته سامان ازدواج متناسب با سرمایه صندوق تعیین خواهد نمود.

نهاد‌های عمومی و شهرداری‌ها را موظف شده‌اند که تسهیلات رفاهی مانند فرهنگسراها، تالار و باشگاه‌های خود را برای برگزاری جشن ازدواج در اختیار زوج‌های متقاضی قرار دهند. همچنین در این قانون تصریح شده است که اگر هیچ‌یک از زوجین شاغل نباشند، باید حداکثر به مدت ۲ سال پس از تاریخ ازدواج، مبلغی به عنوان کمک‌هزینه زندگی به صورت قرض‌الحسنه به آن‌ها پرداخت شود.

قانون تسهیل ازدواج جوانان از ۱۳ ماده و ۴ تبصره تشکیل شده است که به همین ۴ ماده اکتفا می‌کنیم و اشاره کنیم که اگر تمام بند‌های این قانون از همان شانزده سال گذشته به مرحله اجرایی شدن می‌رسید بدون شک آمار‌های تجردگرایی دختران و پسران این سرزمین بسیار کم بود و اکنون شاهد هشدار‌های پی در پی از رسانه‌ها نبودیم.

بهتر بود قبل از هر حرفی، یک‌بار به طور منطقی و اساسی امکانات موجود در کشور برای جوانان مورد بررسی قرار می‌دادیم. کدام وام ازدواج است که جوانان برای گرفتن آن نباید ماه‌ها سرگردان شوند و در پایان با مشکلات فراوان ترجیح می‌دهند عطای آن را به لقایش ببخشند؟ کدام گام برای جوانان برداشته شده است که به آینده آن‌ها کمک کند؟ کاش قوانینی تصویب می‌شد که به جوان‌ها در حال ازدواج به کارآفرینی و اشتغالزایی کمک می‌کرد، کاهش یا افزایش سن ازدواج و این‌گونه حرف‌ها فقط مصرف رسانه‌ای و خبری دارد و گره‌ای از مشکلات نسل حال و آینده باز نخواهد کرد.

ما کمبود قانون نداریم بلکه کمبود مدیر و برنامه برای اجرای قوانین داریم.

قانون تسهیل ازدواج جوانان؛ برجامی که پاره نشد، ولی سال‌ها روی کاغذ ماند و اجرایی هم نشد و اکنون تنها باید تاسف خورد برای این مدیریت.