پایگاه خبری اقتصاد دریایی

به گزارش اقتصاددریایی،براي بهره برداري از ذخاير ارزشمند صيدگاه هاي آب هاي عميق مشترك خليج فارس و درياي عمان كه تا كنون به آن پرداخته نشده نيازمند برنامه ريزي و اقدام به موقع هستيم.

بهره برداري از ذخاير آبزي در صيدگاه هاي مشترك خليج فارس و درياي عمان متناسب با شرايط زيستي و اكولوژيك آبزيان و دريا با استفاده از روش هاي صيد مختلف انجام مي شود.

تورهاي ويژه، ابزارهاي صيد كيسه مانندي هستند كه در انتهاي شناور در اعماق مختلف دريا متناسب با لايه زيستي گونه يا گروه آبزي هدف كشيده شده و اقدام به عمليات صيد مي كنند، با توجه به ماهيت زيستي بعضي از گونه هاي آبزي به لحاظ عمق زيستگاه، برداشت ذخيره از طريق استفاده از ابزار و ادوات تخصصي صيد كف، ميان آبي، اصلاح شده و اختصاصي صيد گونه هاي هدف انجام مي شود.

در حال حاضر بيش از ۱۹ ميليون تن (معادل ۲۵ درصد كل صيد جهاني) انواع آبزيان كف زي و ميان زي مانند اسكوييد، ميگو، ماهي مركب و … در جهان صيد مي شوند..

به طور كلي برنامه ريزي بهره برداري از ذخاير آبزي در صيدگاه هاي تحت پوشش با رويكرد ماهيگيري مسئوولانه برگرفته از چارچوب هاي مورد نظر سازمان خواروبار كشاورزي جهاني (فائو) متناسب با شرايط اكوسيستم و ميزان مجاز برداشت از ذخاير براساس يافته هاي تحقيقاتي و پژوهشي مربوطه با اعمال ضوابط مديريت صيد يعني اعمال مربوط به فصل صيد، محدوده صيدگاه، استاندارد ابزار و ادوات صيدو … انجام مي شود و از سيستم هاي كنترلي و نظارتي متناسب در هر بخش از جمله كنترل هاي بندري، ناظر مقيم، سامانه پايش برخط و …با استفاده از ظرفيت يگان حفاظت منابع آبزي شيلات و ساير ارگان هاي نظامي و انتظامي دريايي نيز بهره گرفته مي شود.

اساسا صيدگاه هاي تحت پوشش در جنوب كشور به لحاظ ملاحظات شيلاتي از نظر شرايط عمق و نفوذ نور و وضعيت ماهيگيري به صيدگاه هاي ساحلي (مناطق نزديك به ساحل يا عمق كم)، صيدگاه هاي نيمه عميق (مناطق دور از ساحل) و صيدگاه هاي عميق (مناطق با عمق زياد) تقسيم بندي مي شوند.

امروزه به منظور كاهش فشار صيادي در آب هاي ساحلي و تعديل تلاش صيد در صيدگاه هاي نزديك به ساحل، برنامه ريزي بهره برداري از ذخاير صيدگاه آب هاي عميق و نيمه عميق ضرورت مي يابد تا از فرصت هاي برداشت از آبزيان ارشمند صيدگاه هاي مربوط به نحو احسن استفاده شده و فرصت توليد، اشتغال و ارزآوري در اين بخش تقويت گردد.

براين اساس و مطابق با رويكردي كه اكثر كشورهاي پيشرو دنيا نيز به سمت آن حركت مي كنند بهره برداري از ذخاير فانوس ماهيان براساس، يافته هاي تحقيقاتي و مطالعاتي هستند كه سوابق اين مطالعات به حدد نيم قرن پيش تاكنون مي رسد برنامه ريزي گرديد و امكان فعاليت شناورهاي صيد اختصاصي فانوس ماهيان در آب هاي عميق درياي عمان يعني صيدگاه هاي با عمق بيش از ۲۰۰ متر و فاصله بيش از ۱۲ مايل از خط مبداء ساحل فراهم شد. ميزان مجاز برداشت سالانه ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار تن از ذخاير مذكور و رويكرد نيز تا ۱۰۰ هزار تن توسط موسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور اعلام شده است.

توضيح اينكه ذخاير فانوس ماهيان از منابع ارزشمند توليد پودر ماهي مي باشد كه در فرايند تغذيه طيور و آبزيان پرورشي مورد استفاده قرار مي گيرد. متاسفانه در حال حاضر بخش زيادي از پودر ماهي مورد نياز كشور از طريق خروج ارز وارد مي شود در حاليكه ذخاير غني موجود در آبهاي عميق درياي عمان امكان بهره مندي مناسب از اين فرصت و كاهش واردات و قطع وابستگي به كشورهاي ديگر را كه همانا در راستاي دستيابي به سياست هاي اقتصاد مقاومتي مي باشد محقق مي نمايد.

براساس تجربيات جهاني و ماهيت بهره برداري از منابع آبزي در كشور يكي از بهترين شيوه هاي صيد براي برداشت ذخاير فانوس ماهيان در صيدگاه آب هاي عميق، استفاده از روش صيد ترال براساس استاندارد مشخصات فني ابزار و ادوات صيد مي باشد تا با رعايت استانداردهاي فني مورد نظر از اثرات تخريبي روش صيد ترال نيز مشابه تمام روش هاي صيد متداول ديگر كاسته شده و امكان بهره برداري پايدار از ذخاير مذكور فراهم شود.

با توجه به مفاد قانون حفاظت و بهره برداري از منابع آبزي جمهوري اسلامي ايران مصوب سال ۱۳۷۴ مجلس شوراي اسلامي و آيين نامه اجرايي آن مصوب سال ۱۳۷۹و اصلاحات سال ۱۳۸۶ هيات وزيران، مسووليت مديريت حفاظت و بهره برداري از منابع آبزي در جهت تامين منافع ملي كشور بر عهده سازمان شيلات ايران به عنوان متولي بهره برداري از منابع آبزي گذارده شده است كه با استفاده از نتايج يافته هاي پژوهشي و تحقيقاتي متناسب با شرايط ماهيگيري و ملاحظات تخصصي و اجتماعي ذيربط براي دستيابي به ماهيگيري مسوولانه تلاش مي نمايد.

يكي از رويكردهاي اساسي در شيلات توجه به افزايش توليد با استفاده از فرصت هاي روبه توسعه آبزي پروري و نيز بهره برداري پايدار از منابع آبزي دريايي مي باشد كه پايداري و توسعه اشتغال را نيز به دنبال دارد. لذا براي دستيابي به اهداف كمي برنامه توسعه، تحقق سياست هاي اقتصاد مقاومتي، قطع وابستگي به نياز پودر ماهي كشور براي پرورش طيور و آبزيان، بهره مندي از فرصت بهره برداري اقتصادي ذخاير آبزي صيدگاه آب هاي عميق و به طور كلي حركت در مسير «افزايش توليد» حسب فرمايشات مقام معظم رهبري در ابتداي سال جاري نياز به برنامه ريزي بهره برداري از ذخاير موردنظر با استفاده از روش هاي صيد متناسب و استاندارد براساس ملاحظات فني و تخصصي شيلات به عنوان سازمان متولي مي باشد تا زمينه مناسب براي تحقق اهداف مورد نظر فراهم آيد.