ضرورت تقویت روش صید لانگ‌لاین برای افزایش تولید ماهی‌تون
تون ماهیان از راسته «پرسی‌فورم» و خانواده اسکمبریده، دارای ۱۵جنس و ۵۲گونه بوده و جنس تونوس دارای ۸گونه است. همه اعضای خانواده تون ماهیان دریایی و پلاژیک بوده و در ناحیه میانی آب در لایه بالایی (ازسطح تا عمق۳۰۰متر) زندگی می‌کنند. این ماهی‌ها، گاهی مهاجرت‌های مهم غذایی یا تولیدمثلی انجام می‌دهند. با این همه تون‌ماهيان جزو ماهيان مهم اقتصادي براي اكثر كشورها بوده و در میان باارزش‌ترين آبزيان اقتصادي از نظر صيد صنعتي در آب‌هاي جهان به‌شمار می‌روند.
به گزارش اقتصاددریایی، براساس قیمت‌های پایه گمرکی، سالانه حدود ۵ تا ۶میلیارد دلار در حوزه کشاورزی صادرات و ارزآوری دارد که از این میزان ۳۴۰میلیون دلار یعنی یک سهم حدود ۶درصدی از صادرات کشاورزی را حوزه شیلات تشکیل می‌دهد. نکته مهم این است که مقدار کل تولیدات بخش کشاورزی حدود ۱۳۰میلیون تن برآورد شده در حالی که سهم تولیدات شیلاتی اعم از صید و آبزی‌پروری حدود یک‌میلیون و ۳۰۰هزار تن است که یک‌درصد سهم تولید از بخش کشاورزی می‌شود.
تولیدات شیلاتی کشور با وجود سهم یک‌درصدی از تولیدات، حداقل ۶درصد میزان ارزآوری مربوط به بخش کشاورزی را به خود اختصاص داده است که این مسئله می‌تواند نقش مهم شیلات در اقتصاد بخش کشاورزی کشور را نشان دهد. گزارش‌های آماری سال گذشته نشان می‌دهد که سهم قابل‌توجهی از واردات شیلاتی کشور مربوط به تون‌ماهیان بوده است.
کارشناسان می‌گویند که علت اینکه بیشترین میزان واردات در سال گذشته مربوط به ماهی‌های تون بوده، این است که قیمت کنسرو تون خیلی گران شده بود و وزارت جهاد کشاورزی که مسئولیت تنظیم بازار را برعهده داشت، سیاست ممنوعیت واردات را لغو کرد و ماهی‌تون وارد شد و قیمت کنسرو ماهی‌تون کاهش یافت. همچنین گزارش‌ها نشان می‌دهد که در ۶ماهه ابتدایی امسال هم روند افزایش واردات تون‌ماهیان ادامه داشته است.
برنامه‌ریزی برای ارتقای بازار داخلی و صادراتی
آنطور که روابط‌عمومی سازمان شیلات ایران اعلام کرده، حمزه رستم‌پور، معاون وزير و رئيس سازمان شيلات ايران در دیدار با نماينده دفتر يونيدو(سازمان توسعه صنعتی ملل متحد) در تهران، تحقق روش صيد «لانگ‌لاين» تون‌ماهيان توسط شناورها و قايق‌هاي صيادي، توسعۀ زنجيرۀ ارزش تون‌ماهيان ايران از طريق بهبود كيفيت، توليد محصولات مختلف و متنوع، كاهش ضايعات و بهره‌برداري از ضايعات حاصل از صيد، فرآوري، ارتقای بازارهاي داخلي و صادراتي تون‌ماهيان را مورد تاكيد قرار داد. این مقام مسئول در وزارت جهاد کشاورزی همچنین با تاكيد بر پيگيري سريع‌تر حضور شناور ژاپني به ايران و رفع موانع احتمالي يا وجود شناور جايگزين ايراني كه از قبل مورد تاييد سازمان يونيدو بوده، تصريح كرد: بهتر است كارشناسان ژاپني براي سرعت بخشيدن به اجراي پروژه، روي اين شناور مستقر شوند.
رستم‌پور همچنین پيگيري براي نصب سيستم‌هاي خنك‌كننده در اسكله صيادي كنارك و شناور موردنظر را مورد تاكيد قرار داد و افزود: ضرورت دارد وينچ‌هايي كه توسط شركت‌هاي ايراني توليد شده است، توسط يونيدو خريداري و با هماهنگي و معرفي شيلات استان روي شناورها نصب شود. رئیس سازمان شیلات ایران همچنین ادامه داد: خريد برخي لوازم موردنياز صيد لانگ‌لاين و تحويل آن به صيادان به سرعت بخشیدن كار، كمك موثري خواهدكرد. رستم‌پور تغيير در قدرت موتورهاي كم‌مصرف صيادي، ارائه طرح‌هايي براي حفظ كيفيت محصول روي شناور و همچنين بهره‌گيري از انرژي‌هاي تجديدپذير در مزارع پرورش آبزيان، تعريف طرح‌هاي توليدي براي روستاهاي كنار ساحل و جامعه زنان روستايي را مورد توجه قرار داد.
مدير شيلات سازمان يونيدو نیز در این دیدار همكاري با شيلات ایران براي رسيدن به اهداف پروژه را با توجه به وجود گروه كاري شيلات بسيار مفيد و اثربخش براي ادامه برنامه كاري ميان طرفين دانست و افزود: ۲دستگاه سيستم خنك‌كننده تحويل كشتيراني ايران شد. توموشي كومه همچنین درخواست كرد: سازمان شيلات ايران نامه‌اي براي تمديد قرارداد تهيه و از طريق مجاري ديپلماتيك ارسال كند. وي همچنين از حضور كارشناسان ژاپني در ماه‌هاي آينده براي نصب سيستم‌هاي خنك‌كننده و آموزش خبر داد و ابراز اميدواري كرد: پيش‌بيني مي‌شود در آينده محصول ماهي‌تون ايران كه براساس استانداردهاي تنظيمي است، وارد بازار ژاپن شود.
اطلاعات ابزار صید تون‌ماهیان در جهان
بررسی اطلاعات صید تون‌ماهیان (سه گروه تون‌ماهيان، شبه‌تون و نيزه‌ماهيان) به تفکیک ابزار صید جهان در سال۲۰۲۰ نشان می‌دهد که صید پرساین که به ۲روش جمع کردن گله یا بدون جمع کردن گله صورت گرفته و بیش از ۶۰درصد صید تون‌ماهیان در جهان را به خود اختصاص می‌دهد که بیشترین سهم صید را در میان ابزارهای صید مورد استفاده بوده و در برخی مناطق مثل صید گیدر در شرق اقیانوس آرام بیش از ۹۰درصد و صید هوور مسقطی در مناطق مرکز و غرب اقیانوس آرام بیش از ۸۰درصد ابزار صید تون‌ماهیان را تشکیل می‌دهد.
روش صید رشته قلاب طویل (لانگ‌لاین) از دیگر ابزار صیادی تون‌ماهیان بوده و حدود ۱۰درصد صید جهانی تون‌ماهیان را شکل داده و بعضی از آن‌ها به طول چندده‌مایل دریایی با چندهزار قلاب هستند. برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که در کشور ایران بیش از ۸۵ تا۹۰درصد صید تون‌ماهیان پیش از این با تور گوشگیر انجام شده که به دلیل صید ضمنی و صید دورریز بالا، باید از سایر روش‌های جایگزین مثل رشته قلاب طویل که دارای صید ضمنی و صید دورریز کمتر است، سود برد. در چنین شرایطی است که مسئولان سازمان شیلات ایران تاکید می‌کنند تحقق روش صيد لانگ‌لاين تون‌ماهيان، توسط شناورها و قايق‌هاي صيادي و ارتقای بازار داخلي و صادراتي تون‌ماهيان برخي مواردي است كه مورد تاكيد سازمان شيلات ايران است.
کارشناسان نیز تاکید می‌کنند که بهتر است جهت صید تون‌ماهیان در آب‌های جنوب ایران از روش «لانگ‌لاین» و «پول اند‌لاین» استفاده شود و همچنین ضرورت گسترش صید لانگ‌لاین(رشته قلاب طویل)، پول اند‌لاین (رشته و چوب‌دستی) و کاهش صید تور گوشگیر احساس می‌شود. از طرف دیگر، ظرفیت گسترش ناوگان صیادی جهت صید ماهی گیدر (صید هدف لانگ‌لاین) و صید ماهی هوور مسقطی (صید هدف پول اند‌لاین) در منطقه وجود داشته، ولی با توجه به وجود صید بی‌رویه از ماهی گیدر در استان، ایران و نیز اقیانوس هند، این گسترش ظرفیت صید باید با احتیاط و با حذف شناورهای سنتی گوشگیر تون‌ماهیان همراه باشد. همچنین عملیات صید در روش لانگ‌لاین و پول اند‌لاین باید براساس دیدن گله تون‌ماهیان باشد تا شانس موفقیت قلاب‌ریزی افزایش یابد.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که به منظور کیفی‌سازی صیادی و دادن ارزش‌افزوده به آن، صید به روش‌های نوین به‌ویژه لانگ‌لاین (رشته قلاب طویل) برای صید و صیادی پایدار در اولویت شیلات ایران قرار دارد تا با این اقدام علاوه‌بر تازه‌خوری صادرات نیز انجام شود.
تولیدات شیلاتی کشور با وجود سهم یک‌درصدی از تولیدات، حداقل ۶درصد میزان ارزآوری مربوط به بخش کشاورزی را به خود اختصاص داده است که این مسئله می‌تواند نقش مهم شیلات در اقتصاد بخش کشاورزی کشور را نشان دهد. گزارش‌های آماری سال گذشته نشان می‌دهد که سهم قابل‌توجهی از واردات شیلاتی کشور مربوط به تون‌ماهیان بوده است.
کارشناسان می‌گویند که علت اینکه بیشترین میزان واردات در سال گذشته مربوط به ماهی‌های تون بوده، این است که قیمت کنسرو تون خیلی گران شده بود و وزارت جهاد کشاورزی که مسئولیت تنظیم بازار را برعهده داشت، سیاست ممنوعیت واردات را لغو کرد و ماهی‌تون وارد شد و قیمت کنسرو ماهی‌تون کاهش یافت. همچنین گزارش‌ها نشان می‌دهد که در ۶ماهه ابتدایی امسال هم روند افزایش واردات تون‌ماهیان ادامه داشته است.
برنامه‌ریزی برای ارتقای بازار داخلی و صادراتی
آنطور که روابط‌عمومی سازمان شیلات ایران اعلام کرده، حمزه رستم‌پور، معاون وزير و رئيس سازمان شيلات ايران در دیدار با نماينده دفتر يونيدو(سازمان توسعه صنعتی ملل متحد) در تهران، تحقق روش صيد «لانگ‌لاين» تون‌ماهيان توسط شناورها و قايق‌هاي صيادي، توسعۀ زنجيرۀ ارزش تون‌ماهيان ايران از طريق بهبود كيفيت، توليد محصولات مختلف و متنوع، كاهش ضايعات و بهره‌برداري از ضايعات حاصل از صيد، فرآوري، ارتقای بازارهاي داخلي و صادراتي تون‌ماهيان را مورد تاكيد قرار داد. این مقام مسئول در وزارت جهاد کشاورزی همچنین با تاكيد بر پيگيري سريع‌تر حضور شناور ژاپني به ايران و رفع موانع احتمالي يا وجود شناور جايگزين ايراني كه از قبل مورد تاييد سازمان يونيدو بوده، تصريح كرد: بهتر است كارشناسان ژاپني براي سرعت بخشيدن به اجراي پروژه، روي اين شناور مستقر شوند.
رستم‌پور همچنین پيگيري براي نصب سيستم‌هاي خنك‌كننده در اسكله صيادي كنارك و شناور موردنظر را مورد تاكيد قرار داد و افزود: ضرورت دارد وينچ‌هايي كه توسط شركت‌هاي ايراني توليد شده است، توسط يونيدو خريداري و با هماهنگي و معرفي شيلات استان روي شناورها نصب شود. رئیس سازمان شیلات ایران همچنین ادامه داد: خريد برخي لوازم موردنياز صيد لانگ‌لاين و تحويل آن به صيادان به سرعت بخشیدن كار، كمك موثري خواهدكرد. رستم‌پور تغيير در قدرت موتورهاي كم‌مصرف صيادي، ارائه طرح‌هايي براي حفظ كيفيت محصول روي شناور و همچنين بهره‌گيري از انرژي‌هاي تجديدپذير در مزارع پرورش آبزيان، تعريف طرح‌هاي توليدي براي روستاهاي كنار ساحل و جامعه زنان روستايي را مورد توجه قرار داد.
مدير شيلات سازمان يونيدو نیز در این دیدار همكاري با شيلات ایران براي رسيدن به اهداف پروژه را با توجه به وجود گروه كاري شيلات بسيار مفيد و اثربخش براي ادامه برنامه كاري ميان طرفين دانست و افزود: ۲دستگاه سيستم خنك‌كننده تحويل كشتيراني ايران شد. توموشي كومه همچنین درخواست كرد: سازمان شيلات ايران نامه‌اي براي تمديد قرارداد تهيه و از طريق مجاري ديپلماتيك ارسال كند. وي همچنين از حضور كارشناسان ژاپني در ماه‌هاي آينده براي نصب سيستم‌هاي خنك‌كننده و آموزش خبر داد و ابراز اميدواري كرد: پيش‌بيني مي‌شود در آينده محصول ماهي‌تون ايران كه براساس استانداردهاي تنظيمي است، وارد بازار ژاپن شود.
اطلاعات ابزار صید تون‌ماهیان در جهان
بررسی اطلاعات صید تون‌ماهیان (سه گروه تون‌ماهيان، شبه‌تون و نيزه‌ماهيان) به تفکیک ابزار صید جهان در سال۲۰۲۰ نشان می‌دهد که صید پرساین که به ۲روش جمع کردن گله یا بدون جمع کردن گله صورت گرفته و بیش از ۶۰درصد صید تون‌ماهیان در جهان را به خود اختصاص می‌دهد که بیشترین سهم صید را در میان ابزارهای صید مورد استفاده بوده و در برخی مناطق مثل صید گیدر در شرق اقیانوس آرام بیش از ۹۰درصد و صید هوور مسقطی در مناطق مرکز و غرب اقیانوس آرام بیش از ۸۰درصد ابزار صید تون‌ماهیان را تشکیل می‌دهد.
روش صید رشته قلاب طویل (لانگ‌لاین) از دیگر ابزار صیادی تون‌ماهیان بوده و حدود ۱۰درصد صید جهانی تون‌ماهیان را شکل داده و بعضی از آن‌ها به طول چندده‌مایل دریایی با چندهزار قلاب هستند. برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که در کشور ایران بیش از ۸۵ تا۹۰درصد صید تون‌ماهیان پیش از این با تور گوشگیر انجام شده که به دلیل صید ضمنی و صید دورریز بالا، باید از سایر روش‌های جایگزین مثل رشته قلاب طویل که دارای صید ضمنی و صید دورریز کمتر است، سود برد. در چنین شرایطی است که مسئولان سازمان شیلات ایران تاکید می‌کنند تحقق روش صيد لانگ‌لاين تون‌ماهيان، توسط شناورها و قايق‌هاي صيادي و ارتقای بازار داخلي و صادراتي تون‌ماهيان برخي مواردي است كه مورد تاكيد سازمان شيلات ايران است.
کارشناسان نیز تاکید می‌کنند که بهتر است جهت صید تون‌ماهیان در آب‌های جنوب ایران از روش «لانگ‌لاین» و «پول اند‌لاین» استفاده شود و همچنین ضرورت گسترش صید لانگ‌لاین(رشته قلاب طویل)، پول اند‌لاین (رشته و چوب‌دستی) و کاهش صید تور گوشگیر احساس می‌شود. از طرف دیگر، ظرفیت گسترش ناوگان صیادی جهت صید ماهی گیدر (صید هدف لانگ‌لاین) و صید ماهی هوور مسقطی (صید هدف پول اند‌لاین) در منطقه وجود داشته، ولی با توجه به وجود صید بی‌رویه از ماهی گیدر در استان، ایران و نیز اقیانوس هند، این گسترش ظرفیت صید باید با احتیاط و با حذف شناورهای سنتی گوشگیر تون‌ماهیان همراه باشد. همچنین عملیات صید در روش لانگ‌لاین و پول اند‌لاین باید براساس دیدن گله تون‌ماهیان باشد تا شانس موفقیت قلاب‌ریزی افزایش یابد.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که به منظور کیفی‌سازی صیادی و دادن ارزش‌افزوده به آن، صید به روش‌های نوین به‌ویژه لانگ‌لاین (رشته قلاب طویل) برای صید و صیادی پایدار در اولویت شیلات ایران قرار دارد تا با این اقدام علاوه‌بر تازه‌خوری صادرات نیز انجام شود.
منبع: اقتصاد سرامد
نیازمندی‌ها
عناوین روزنامههای امروز
