اقتصاد دریا - کنشگراست؛ زیرا محرک جدی به کارگیری و به کاراندازی صنایع و اشتغال در دریاها و سواحل است.
ایران با داشتن ۵۸۰۰ کیلومتر نوار ساحلی جنوبی و شمالی (۴۰ درصد مرزهای کشور)، کشوری دریایی محسوب میشود، ولی در میزان استفاده از این نعمت خدادادی چندان موفق نبوده است.
بیشترین فعالیت در عرصه سواحل کشور، مربوط به محدودههای شهری و روستایی و تاسیسات بندری و نظامی است که همه اینها حدود پنج درصد از ظرفیت سواحل کشور را به خود اختصاص دادهاند و حدود ۹۵ درصد از این ظرفیت مورد توجه قرار نگرفته است.
در همین رابطه، محمود عباسزاده عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس به اقتصاد دریا گفت: کشور ما از نظر ظرفیت دریایی و داشتههای گردشگری دریایی و زیرساختها یا به تعبیری جذابیت گردشگری، جزو ۱۰ کشور اول جهان است.
وی افزود: ما در ساحل بزرگترین دریاچه جهان قرار داریم و زیباترین سواحل دریای خزر در اختیار ایران است.
ایران در بحث درآمد از توریست هم باید جزو ۱۰ کشور اول دنیا قرار میگرفت، ولی اکنون جزو ۱۰۰ کشور اول هم نیستیم.
نماینده مشکینشهر تصریح کرد: یکی از دلایلی که نتوانستیم در این راستا، پیشرفت کنیم این بوده که اقتصاد ما عادت به نفت کرده است و اصلاً احساس نیاز به توریسم نمیکنیم که این موضوع به بحث تنبلی هم برمیگردد.
بخش دیگر ماجرا این است که به استراتژی سختافزاری و نرمافزاری مناسبی احتیاج داریم که آن را در اختیار نداریم.
عباسزاده اظهار داشت: ما میتوانیم جزو معدود کشورهایی در جهان باشیم که از اقتصاد دریا به خوبی استفاده کنیم. تا به حال در این مورد کار مفید و عملی انجام نشده است.
اقتصاد دریا قابلیت تولید، تحرک اقتصادی، نشاط اجتماعی و اشتغالزایی بسیار خوبی دارد.
عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس یادآور شد: وزرای ما، عضو دولت هستند و کاتالیزور هر بخش یک وزارتخانه است.
اینکه یک وزارتخانه متولی یک بخش است دلیل بر این نیست که وزارتخانههای دیگر مسئولیتی ندارند، بلکه همه به نوبه خود وظایفی به عهده دارند، اما هماهنگکننده و متصدی در هر موضوع، وزارت مربوطه است.
کل حاکمیت و دولت در قبال بخشها مسئولیت دارند. به طور مثال وقتی حرف از گردشگری دریایی میزنیم، باید وزارت گردشگری، وزارت راه، وزارت امور خارجه و... پای کار باشند و هر کدام، مسئولیتی را به عهده بگیرند تا نتیجه حاصل شود.
وی در پایان خاطرنشان کرد: ۴۰ درصد مرزهای کشور، دریایی است. از سوی دیگر، ایران از نظر پتانسیل دریایی، رتبه چهلم دنیا را دارد، ولی وقتی پای محاسبه درآمد میآید و یا اشتغالزایی وسط میآید میبینیم که خیلی حرفی برای گفتن نداریم.
دردآور است که کشور در شرایط نامساعد اقتصادی قرار دارد، اما توان بهرهگیری از ظرفیتهایی مثل دریا و معدن را ندارد. اگر بنا داریم معیشت مردم را بهبود ببخشیم و رونق اقتصادی را در کشور بهتر از همیشه راه بیاندازیم، چارهای جز بکارگیری افراد متخصص و شرکتهای دانشبنیان در راس کانونهای با پتانسیل کشور مثل دریا نداریم.
چندی پیش، سیدکریم حسینی نماینده اهواز گفته بود: حوزه اقتصاد دریا فراتر از مواردی از قبیل شیلات و گردشگری دریایی است و مستلزم ظهور و حمایت از صنایع مرتبط با آب و دریا و از جمله حمل و نقل دریایی، گردشگری دریایی، انرژیهای تجدیدپذیر، آبزیپروری و شیلات، بیوتکنولوژی دریایی، زیست هواشناسی و معدنکاری دریایی است.
نایب رییس کمیسیون اجتماعی مجلس تصریح کرد: برای موفقیت در این حوزه باید دیدِ وسیع به موضوع داشت. ایران، کشوری دریایی محسوب میشود، اما در درآمدزایی در این بخش، به گونهای عمل شده که انگار خیلی خبری از دریا در ایرانِ پهناور نیست.
حسینی اظهار داشت: رهبر معظم انقلاب در نامگذاری سال ۱۴۰۱ از واژه دانش بنیان استفاده کردند، پس ضرورت دارد از نخبگان در این حوزه هم بهره لازم برده شود که در پایان سال بتوان گزارشی از دستاوردها در این حوزه را به مردم عزیز داد.
شرکتهای دانش بنیان، متشکل از نخبگان و جوانان است که اگر میدان برای کار پیدا کنند، میتوانند در کمترین زمان، علم را به ثروت تبدیل کنند که یکی از حوزههایی که نیازمند جدی این موضوع است، حوزه دریایی ایران میباشد.
وی با اشاره به اینکه، دولت سیزدهم اراده تحول در اقتصاد دریا را دارد، گفت: فرصتهای زیادی را در حوزه اقتصاد دریا در دهههای گذشته از دست دادیم، اما با برنامههایی که دولت آقای سیدابراهیم رئیسی دارد، به آینده بهتر در این بخش امیدواریم.
نماینده اهواز در پاسخ به اینکه چرا طی دههها نتوانستیم از اقتصاد دریا بهره کافی را ببریم؟ گفت: در ایران فرصتهای زیادی از دست رفته و توجه لازم به حوزههای مختلف نشده است. اقتصاد دریا هم، دههها مثل تولید مغفول ماند و چند صباحی است که بیشتر به این موضوعات پرداخته میشود.
طبیعتاً، هم کارشناسان امر و هم مجریان، کارشان با ضعف توام بوده است، زیرا اگر برنامه و نقشه راه داشتیم، امروز درآمد کشور به مراتب بالاتر از این بود.