بوق خبر - تیروئید، یک غده کوچک و پروانهای شکل است که در قسمت جلوی گردن شما واقع شده است، و تأثیر عظیمی بر سلامت کلی شما دارد. این غده کوچک عملکرد هر عضو بدن را تحت تأثیر قرار میدهد و اگر به درستی کار نکند، میتواند بدن شما را از هماهنگی خارج کند. تیروئید شما در بیشتر عملکردهای بدن نقش دارد و متابولیسم و دمای بدن را تنظیم میکند.
“هنگامی که تیروئید شما به درستی کار نمیکند، میتواند منجر به وقوع یک سری کامل از علائم شود. اگرچه این علائم ممکن است خود را آهسته و آرام نشان دهند، همیشه باید به تغییرات بدن توجه داشت، و مهم است که تغییرات را ردیابی کرده و در صورت نگرانی با پزشک خود صحبت کنید. ” کم کاری تیروئید و پرکاری تیروئید دو بیماری شایع تیروئید هستند و اگرچه نام آنها تقریباً یکسان به نظر میرسد، اما خود اختلالات بسیار متفاوت هستند.
چند تفاوت مشخص بین این دو وجود دارد:
کم کاری تیروئید منجر به کاهش هورمونها میشود، در حالی که پرکاری تیروئید منجر به افزایش هورمونها میشود. کم کاری تیروئید منجر به کند شدن متابولیسم، خستگی و کند شدن کلی عملکرد بدن میشود. از طرف دیگر، پرکاری تیروئید به جای افزایش وزن میتواند منجر به کاهش وزن شود. به جای افسردگی ممکن است احساس اضطراب کنید.
داشتن تیروئید بیش از حد غیرفعال پس از تیروئید کم کار یا برعکس، غیر معمول نیست. اگر علائم پرکاری تیروئید یا کم کاری تیروئید دارید، در مورد گزینههای درمانی با پزشک خود صحبت کنید.
کم کاری تیروئید وقتی رخ میدهد که غده دچار کمبود فعالیت میشود. این عارضه میتواند در هر سنی بروز دهد، اما با افزایش سن، این خطر افزایش مییابد و بیشتر دراثر ژنتیک فرد ایجاد میشود. زنان سه برابر بیشتر از مردان در معرض کم کاری تیروئید هستند.
هنگامی که تیروئید کم کاری دارید، سیستم ایمنی بدن شما برای مبارزه با تیروئید شما تحریک میشود و باعث التهاب میگردد و این باعث میشود تیروئید شما هورمونهای تیروئید کمتری تولید کند.
این علائم معمولاً غیرواضح است و علائم اغلب شبیه مواردی است که در سایر اختلالات مانند فقر آهن رخ میدهد. بنابراین، علائم اغلب میتواند با سایر شرایطی که باعث خستگی میشوند اشتباه گرفته شود. با این وجود، آزمایش غربالگری با یک غربالگری ساده به نام تست هورمون تحریک تیروئید (TSH) آسان انجام میشود.
تیروئیدیت (ورم و التهاب تیروئید) هاشیموتو که یک اختلال خود ایمنی است.
ژنتیک
رژیم غذایی کم ید
قرار گرفتن در معرض پرتودرمانی در اثر درمان سرطان
برخی از داروهای مورد استفاده در معالجه سرطان و مشکلات قلبی و روانی
برداشتن تیروئید با جراحی
افزایش وزن غیر قابل توصیف یا مشکل در کاهش وزن
خستگی
افسردگی
ریزش مو و خشکی مو
گرفتگی عضلات
پوست خشک
گواتر (تورم غده تیروئید)
ناخنهای شکننده
ضربان قلب آهسته
دوره پریود نامنظم
حساسیت به سرما
یبوست
سندرم تونل کارپال (نشانگان مجرای مچ دستی- عارضهای نسبتاً معمول در ناحیه دست و انگشتان است که باعث ایجاد احساس سوزش، گزگز، بیحسی و در پارهای مواقع درد در این ناحیه میشود)
قرص سدیم لووتیروکسین (یا بنام Synthroid) را میتوان یک بار در روز به عنوان یک هورمون جایگزین مصرف کرد تا به تنظیم سطح تیروئید کمک کند. این قرصها حاوی یک هورمون مصنوعی مشابه با تیروکسین هستند، هورمونی که غده تیروئید به طور طبیعی تولید میکند. به طور کلی، داروهای جایگزین تیروئید باید برای مدت بسیار طولانی (شاید برای همیشه) مصرف شود، زیرا اثرات کم کاری تیروئید غیر قابل برگشت است.
پرکاری تیروئید در اصل برعکس کم کاری تیروئید است. وقتی تیروئید بیش فعال است، هورمون تیروئید بیش از حد ایجاد میشود.
بیماری گریوز، یک بیماری خود ایمنی شایع است که باعث تحریک هورمونهای تیروئید T۴ و T۳ میشود.
تیروئید متورم
ندولهای (گرههای کوچک) تیروئید
کاهش وزن غیر قابل توصیف
احساس استرس یا اضطراب
ضربان قلب بسیار بالا
لرز
عرق کردنهای زیاد
احساس گرما آن هم به طور مکرر
پوست خارش دار قرمز
حرکات مکرر روده بیش از حد معمول
موهای نازک و ریزش مو
برای درمان پرکاری تیروئید از Methimazole یا Propylthiouracil (PTU) استفاده میشود. این داروها به تیروئید سیگنال میدهند تا تولید هورمون T۴ و T۳ را آهسته کند. این داروها بصورت قرص در بازار وجود داشته و ممکن است روزانه نیاز به سه بار مصرف داشته باشد. باز هم، این یک روش درمان قطعی نیست.
اگر داروهای ضد تیروئید، تیروئید را تنظیم نکنند، جراحی برای از بین بردن کامل یا بخشی از غده تیروئید یا درمان با ید رادیواکتیو گزینههای جایگزین خواهد بود که برای کند کردن تولید هورمونهای تیروئید مورد استفاده قرار میگیرد.
در صورت عدم درمان، پرکاری تیروئید میتواند منجر به ضربان قلب نامنظم و ازبین رفتن بیش از حد استخوان شود. بیشتر افراد به محض تشخیص به موقع و درمان پرکاری تیروئید، نتیجه خوبی را دریافت میکنند، اما در صورت احساس بروز هر یک از علائم پرکاری تیروئید، در صورت نیاز باید به مراقبتهای فوری پزشکی دسترسی پیدا کرد.
این امر خصوصاً در صورتی که ریتم نامنظم قلب داشته باشید، صادق است که میتواند به یک وضعیت تهدید کننده مانند سکته مغزی منتهی شود. دانستن سابقه خانوادگی شما در این بیماری سودمند است، زیرا کم کاری تیروئید اغلب یک بیماری ژنتیکی است. علاوه بر این، زنان در سن باروری باید متخصص زنان و زایمان خود یا هر یک از متخصصین دیگر را آگاه کنند، زیرا این عارضه میتوانند در دوران بارداری روی کودک شان تأثیر بگذارد.
اگر هر یک از این علائم به نظر آشنا است، با پزشک خود مشورت کنید. مداخله زودرس پزشکی باعث موفقیت بیشتر درمان میشود. کم کاری یا پرکاری تیروئیدهای درمان نشدهی دورههای طولانی، منجر به مشکلات سلامتی قابل توجهی میشود.
زنان به احتمال بیشتری به بیماری تیروئید مبتلا میشوند، و کم کاری تیروئید و پرکاری تیروئید در زنان بالای ۶۰ سال اتفاق میافتد. تخمین زده میشود حدود ۱ نفر از ۸ زن در طول زندگی خود بعضی از موارد بیماری تیروئید را تجربه کند. این اختلالات تیروئید در خانوادهها نیز ارثی است.
مشکلات تیروئید میتواند در نتیجه درمان سرطان ایجاد شود. همچنین ممکن است گرههای مستقیمی در غده تیروئید تان داشته باشید، اما این گرهها معمولاً سرطانی نیستند و لزوماً هیچ مشکلی در عملکرد تیروئید ایجاد نمیکنند. برای ردیابی سرطان تیروئید ممکن است بیوپسی و سونوگرافی لازم باشد، اگرچه این نوع بیماری نادر است.
بعضی اوقات حاملگی میتواند باعث نوسان سطح تیروئید شود. کم کاری تیروئید در این برهه شایعتر است. سطح تیروئید ممکن است حدود یک سال پس از زایمان طبیعی نباشد. کم کاری تیروئید نیز یک عامل خطرناک برای زنان بعد از دوره یائسگی است.
اولین قدم در تشخیص کم کاری و یا پرکاری تیروئید، آزمایش خون ساده است. پزشک به احتمال زیاد از شما میخواهد که برای دقیقترین نتیجه، آزمایش خون را انجام دهید. این بدان معنی است که شما نمیتوانید از بابت تست بعد از نیمه شب هیچ غذایی بخورید.
آزمایش خون سه نوع هورمون را اندازه گیری میکند. اولین آن هورمون تحریک کننده تیروئید (TSH) نام دارد که توسط غده هیپوفیز در مغز آزاد میشود. نتیجه TSH بالا، در این مورد، به این معنی است که غده هیپوفیز شما در حال پرتحرکی است، یعنی به احتمال زیاد در تلاش برای جبران غده تیروئید کم تحرک است.
(غده هیپوفیز به دلیل عوامل دیگر، مستقل از غده تیروئید، میتواند به حالت تحرک بیش از حد فعالیت کند). نتیجه پایین آزمایش به این معنی است که مقدار غیر طبیعی هورمونهای تیروئید را در خون دریافت میکنید و ممکن است نشان دهنده پرکاری تیروئید باشد.
دو هورمون دیگر که پزشک ممکن است بررسی کند شامل تیروکسین آزاد (T۴) و تریودوتیرونین (T۳) است. پزشک ممکن است سطح Free-T۴ را نیز بررسی کند، یعنی اندازه گیری T۴ قبل از اینکه در بافتهای مختلف در بدن ذخیره شود. سطح پایین هر یک از این هورمونها نشان دهنده کم کاری تیروئید است، در حالی که مقادیر زیاد به پرکاری تیروئید اشاره دارد.
آزمایشات تشخیصی بعدی بستگی به آنچه پزشک در آزمایش خون اولیه شما و همچنین در هنگام معاینه فیزیکی تیروئید شما پیدا میکند دارد. غده تیروئید بزرگ شده ممکن است برای تشخیص کیست احتمالی، به سونوگرافی نیاز داشته باشد. بیوپسی ریز سوزن، گاهی همراه با سونوگرافی استفاده میشود. این شامل گرفتن یک نمونه کوچک از کیست برای غربالگری آن برای تشخیص سرطان است.
روش دیگری که برای تشخیص پرکاری تیروئید مورد استفاده قرار میگیرد، آزمایش جذب ید رادیواکتیو است. این در رابطه با سونوگرافی استفاده میشود. ابتدا تکنسین از شما میخواهد کپسول حاوی رادیو ید را مصرف کند. غده تیروئید سالم تنها مقدار ید مورد نیاز خود را مصرف میکند. اگر تصاویر نشان دهند که تیروئید شما بیش از حد از ید استفاده میکند، ممکن است دچار پرکاری تیروئید باشید. نقطه مقابل در مورد کم کاری تیروئید صادق است.
چشم انداز کلی و پیش آگهی بین کم کاری تیروئید و پرکاری تیروئید متفاوت است. در کم کاری تیروئید، سطح و علائم کلی شما با دارو بهبود مییابد، اما این یک بیماری است که احتمالاً تا آخر عمر مجبور به درمان آن خواهید بود. این لزوماً در مورد پرکاری تیروئید اتفاق نمیافتد. اگر داروهای ضد تیروئید جواب دهند، سطح هورمون تیروئید شما بدون هیچ گونه مشکل دیگری عادی میشود.
هرچند که هر نوع بیماری تیروئید داشته باشید، پزشک معالجه شما را با آزمایش خون گاه به گاه کنترل میکند تا مطمئن شود هورمونهای تیروئید شما در حد مطلوب هستند.
عوارض بیماری تیروئید ممکن است شامل موارد زیر باشد:
اضطراب (بیشتر در پرکاری تیروئید دیده میشود)
افسردگی (بیشتر در کم کاری تیروئید دیده میشود)
نوسانات وزنی
مشکلات باروری
نقایص هنگام تولد
مشکلات قلبی
فشار خون بالا (که در پرکاری تیروئید مشاهده میشود)
فرق تیروئید پرکار با تیروئید کم کار چیست؟