اقتصاددریایی - تغییر مسیر تجارت دریایی با قدرت اقتصادی به طور فزاینده‌ای وابستگی و پیوستگی دارد بدین ترتیب پویایی مسیر تجارت جهانی و قدرت اقتصادی در نوسان دائمی به سر می‌برند، این موضوع در مناطقی مانند خاورمیانه و خاور دور نقش محوری خود را در سال‌های اخیر به خوبی نشان داده و می‌رود تا خاورمیانه به قطب دریایی جهان در آینده تبدیل شود.
به گزارش اقتصاددریایی، تحلیل ژئوپلتیکی کارشناسان نشان می‌دهد که ارتباط بین تغییر مسیر تجارت دریایی جهانی و قدرت اقتصادی در حال تحول بین دو منطقه خاورمیانه و خاور دور، حیاتی بوده و بر شاخص‌های کلیدی مانند اتصال کشتیرانی خطی، ظرفیت بنادر کانتینری و رشد تولید ناخالص داخلی متمرکز است.
بر اساس شاخص‌های ترکیبی، تحلیلگران خبره روند اساسی را که باعث اهمیت اقتصادی و استراتژیک بین خاورمیانه و خاور دور شده است، مورد بررسی و مطالعه قرار دادند.
تجزیه و تحلیل نتایج به‌دست‌آمده نشان می‌دهد که چشم‌انداز آینده خاورمیانه و خاور دور بر‌اساس تجارت جهانی و قدرت اقتصادی در حال تغییر است.
بر این اساس، خاورمیانه در مقایسه با خاور دور، ثبات بیشتری در اتصال دریایی و توسعه زیرساخت‌ها از خود نشان داده است. با وجود شکاف اساسی در توسعه کلی و ارتباط بین دو منطقه، مسیر توسعه و پیشرفت آنها نسبتاً هموار بوده و پیشرفت تدریجی و پیوسته‌ای در این مدت مشاهده شده است.
در حالی‌که خاور دور با زیرساخت دریایی توسعه‌یافته و پیشرفته، الگوی پویاتر و پرسرعت‌تری را دنبال می‌کند، مسیر خاورمیانه نشان‌دهنده رویکردی سنجیده‌تر است.
بر اساس تجزیه و تحلیلی که بین سال‌های ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ میلادی در این رابطه صورت گرفته، اختلاف قابل توجهی در پویایی تجارت خاور دور مشاهده شده که در درجه اول با همه‌گیری کووید-۱۹ همراه بود. این بحران جهانی باعث کاهش شدید جریان تجاری در مسیر رشد مستقیم دریایی خاور دور و تأثیر قابل ملاحظه‌ای بر آن گذاشت.
در مقابل، خاورمیانه تنها کاهش‌های جزئی در مدت مشابه را تجربه کرده که نشان‌دهنده زیرساخت تجاری کمتر پیشرفته و قرارگیری کمتر در معرض اختلالات زنجیرۀ تأمین در این منطقه است.
یافته‌های کلیدی:
یافته‌های کلیدی از تجزیه و تحلیل انجام‌شده، نقش حیاتی اتصال صنعت کشتیرانی را در کاهش اثرات بحران به خوبی نشان می‌دهد. بدین ترتیب، برای خاور دور و خاورمیانه، اتصال صنعت کشتیرانی به عنوان یک عامل مهم در بهبود اقتصادی منطقه ظاهر شد.
از سوی دیگر، اتصال پیشرفته خاور دور که با سرمایه‌گذاری‌های متعدد در زیرساخت‌های بندری و لجستیک حاصل شده، باعث تقویت این منطقه شد. با شروع عادی شدن جریان تجاری پس از کووید-۱۹، احتمال بازگشت سریع‌تر به شرایط قبل، بیش از پیش افزایش یافته است. این سازگاری نشان‌دهندۀ اهمیت اتصال قوی به عنوان عاملی در برابر اختلالات جهانی و به‌عنوان یک کاتالیزور برای بازیابی اقتصادی است.
همان‌گونه که اشاره شد، برای منطقه خاور دور، توسعه زیرساخت‌های دریایی و سرمایه‌گذاری استراتژیک در اتصال خطوط کشتیرانی، نقش اساسی در تسهیل بازگشت سریع به رشد اقتصادی پس از کاهش ناشی از همه‌گیری کرونا داشته است، در حالی که خاورمیانه در این ارتباط تأثیر کمتری را تجربه کرده است. همه‌گیری کرونا اهمیت استراتژیک زیرساخت دریایی قوی در مدیریت و بهبودی اختلالات تجارت جهانی را به خوبی نشان داده است.
شباهت زیرساخت‌های توسعه در خاورمیانه و خاور دور:
تجزیه و تحلیل روند اتصالات دریایی در زمینه توسعه زیرساخت برای خاور دور و خاورمیانه، شباهت قابل توجهی بین مسیر‌های رشد و توسعه در این دو منطقه نشان می‌دهد. شباهت نسبی ارتباط متقابل بین مسیر‌های توسعه دریایی آنها به خوبی آشکار است. بر این اساس، هر دو منطقه شاهد افزایش سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های دریایی خواهند بود.
داده‌های به‌دست‌آمده حاکی از آن است که خاورمیانه همچنان به سرمایه‌گذاری‌های زیادی نیاز دارد تا سطح پیشرفته زیرساخت‌های دریایی آن با خاور دور مطابقت پیدا کند. روندی که در زمینه سرمایه‌گذاری دریایی در خاورمیانه پیگیری می‌شود، بیانگر این است که این منطقه در آینده نزدیک به‌عنوان یک قطب دریایی برجسته ظاهر خواهد شد.
تاثیرگذاری ثبات منطقه‌ای در خاورمیانه
در بررسی چالش‌های امنیت دریایی، ثبات منطقه‌ای در خاورمیانه به مسائل مهمی از جمله ثبات سیاسی و نگرانی‌های امنیتی مرتبط می‌شود که می‌تواند بر عملیات تجارت دریایی تأثیرگذار باشد. توجه به چنین نکاتی بسیار ضروری است. به این ترتیب، اتصال حملونقل بین خاورمیانه و خاور دور به‌عنوان یک داده محوری در تحلیل‌های انجام‌شده به خوبی خود را نشان می‌دهد؛ این اتصال نه تنها به‌عنوان یک عامل اقتصادی بلکه به‌عنوان یک عنصر کلیدی در هدایت بحران عمل می‌کند.
قابلیت حرکت و اتصال بین مناطق به‌عنوان یک ابزار قدرتمند برای تاب‌آوری در برابر اختلالات جهانی، نظیر بیماری همه‌گیر کووید-۱۹ و تنش‌های ژئوپلیتیکی، مشهود است. تحلیل‌های صورت‌گرفته توسط کارشناسان نشان می‌دهد که در حالی‌که خاورمیانه برای تقویت پویایی دریایی به سرمایه‌گذاری‌های زیادی نیاز دارد، خاور دور با بازگشت به سطوح اتصال و حجم تجارت قبل از بحران، انعطاف‌پذیری بیشتری از خود نشان داده است.
شایان ذکر است که خاور دور شامل کشور‌های چین، ژاپن، اندونزی، سنگاپور، مالزی، فیلیپین، روسیه و دیگر کشور‌های آسیایی است. همچنین، خاورمیانه شامل بخش‌هایی از شمال آفریقا و جنوب غرب آسیا می‌شود و به غیر از ایران، شامل کشورهایی، چون عراق، سوریه، لبنان، فلسطین، اردن، کویت، عربستان سعودی، قطر، امارات متحده عربی، عمان، یمن و بحرین از جنوب غرب آسیا و کشورهایی، چون مصر، لیبی و تونس از شمال آفریقا می‌باشد.
نیازمندی‌ها
عناوین روزنامههای امروز
