اقتصاد دریا - دریا همواره در طول تاریخ عرصهای تمدن ساز بوده است و کشورهایی که دسترسی به دریا و توان استفاده از آن را داشته اند توانستهاند قدرت و نفوذ خود را در جهان توسعه دهند.
بهکارگیری علم و فن آوری، علاوه بر توسعه کمی بهرهبرداری از دریا در زمینه های گوناگون از جمله صنعتی، اقتصادی، پژوهشی، نظامی، گردشگری، باعث افزایش کیفیت استفاده و نیز کاهش هزینه های بهرهبرداری نیز میشود.
توسعه فن آوری از یکسو نیازمند توسعه دانش و از سوی دیگر عامل تسریع توسعه علم و دانش در کشور است و در نتیجه سرمایهگذاری بر روی فن آوریهای دریایی باعث جهش علمی قابلتوجهی در کشور میگردد که پیامدهای مثبت اقتصادی و اشتغالی را نیز به همراه دارد.
رشد اقتصاد مبتنی بر فن آوری نیازمند بنیان علمی کارآمد و مولد در کشور است که وجود شرکتهای دانشبنیان پاسخی به این نیاز حیاتی است.
امروزه فعالیت شرکتهای دانشبنیان در حوزه دریا بهمنزله شالوده توسعه فناوریهای دریایی بوده و میتواند دانش و اطلاعات موردنیاز در این زمینه را تأمین کند.
اذا با توجه به تنوع و تعدد زمینه های سرمایهگذاری در حوزه فن آوری دریا و رشد سریع دانش و فن آوری در جهان، و نیز پتانسیلها و نیازهای کشور، همچنین محدودیت منابع، لازم است جهت گیری و سیاستگذاری مناسب در خصوص انتخاب مسیرهایی که بایستی سرمایههای مدیریتی، انسانی و مالی معطوف به آنها بشوند، صورت گیرد.
در غیر این صورت فعالیتهای پراکنده و با جهت گیریهای متفاوت موجب اتلاف منابع شده و برآیندی روبه جلو نخواهند داشت.
سرنوشت شعار سال جاری در حوزه دریایی
رضا رباطی، کارشناس اقتصاد دانش بنیان کشورمان در ارتباط با اثربخشی دانشبنیانها در صنعت بنادر و دریانوردی با توجه به شعار سال، به اقتصاددریا، گفت: همکاری شرکتهای دانش بنیان برای ایجاد، توسعه و بهبود زیرساختهاى دریایی در کشور با دستگاههای ذیربط و سرمایهگذاران باید بیشتر و شفافتر از گذشته باشد تا توسعه دراین بخش سرعت ببشتری بگیرد.
اثرگذاری دانشبنیانها در صنعت بنادر و دریانوردی شاید وقتی دیگر
وی با تاکید براین مهم که این اتفاقی است که علاوه بر منافع اقتصادی و دستیابی به فناوری های پیشرفته، اهمیتی راهبردی برای کشور دارد، افزود: رفع نیازهای فناورانه و توسعه فناوری در حوزه بنادر و دریانوردی، توسعه بازار محصولات شرکت های دانش بنیان، فناور و مراکز علمی و پژوهشی، تامین سرمایه و سرمایه گذاری در توسعه قراردادهای شرکت های دانش بنیان در حوزه صنایع دریایی و کشتی سازی و رفع موانع تولید و چگونگی ارتباط شرکت های دانش بنیان با صنایع بزرگ دریایی و کشتی سازی از مواردی است که هدف شرکتهای دانش بنیان گرفته و صنایع بنادر، دریانوردی مخاطبان اصلی و محوری فناوری نوین دریایی هستند.
عاقبت مبهم هوشمندسازی و تحول دیجیتال در بنادر
اولویتهای فناورانه و مهمترین چالشهایی که در برگزاری این رویداد مدنظر است شامل هوشمندسازی و تحول دیجیتال در بنادر، اموضوعی بود که رباطی به آن اشاره داشت و افزود: سازه های دریایی، محیط زیست دریایی، زنجیره حمل و نقل دریایی، خدمات تعمیر، نگهداری و بازرسی فنی، مدیریت یکپارچه اطلاعات دریایى، سیستم های شناسایی و ردیابی و تخلیه و بارگیری به طور یکپارچه تنها در تخصص شرکت های دانش بنیان با نیروی جوانی است که اعضای ان را متخصصان داخلی تشکیل میدهد.
بهرهگیری بدون محدودیت از دانش بینانهای دریایی
وی به سخنان اخیر رئیس جمهور در رابطه با این که محدودیتی برای ورود شرکتهای دانش بنیان در صنعت هوایی وجود ندارد، اشاره کرد وگفت: چرا که پشتیبانی از شرکت های دانش بنیان و ارایه تسهیلات و امکانات لازم به این شرکت ها در حوزه دریایی را از جمله وظایف و مسئولیت های ستاد توسعه فناوری و شرکت های دانش بنیان دریایی است.
بر اساس ابلاغ شورای شورای عالی انقلاب فرهنگی، تدوین سند ملی توسعه دریایی کشور از تیرماه سال نود وسه و با همکاری متخصصان و کارشناسان تهیه شده است، پیش نویس این سند برای تصویب نهایی به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارسال شده است و ضرورت دارد، تشکل ها با مطالعه این پیش نویس نسبت به ارایه نظرات اصلاحی خود اقدام کنند تا پس از تصویب، زمینه برای اجرای آن از سوی بخش خصوصی فراهم شود.
اجرایی شدن این سند می تواند هدفگذاری های دقیق و مشخصی را برای آینده فعالیت در این حوزه برای فعالان این بخش ترسیم و زمینه را برای افزایش بهره وری در آنان فراهم کند.
اما چرا چنین نشد؟ تصویب و اجرای این سند را منجر به تعهد دولت و مجلس در حمایت از شرکت های دانش بنیان در این بخش می شد وهمه دستگاه ها و وزارت خانه ها در کشور باید برنامه های اجرایی و عملیاتی خود را در قالب سند و در چارچوب اسناد ملی تدوین و ارایه می کردند که بر این اساس، با توجه به وجود مرز وسیع دریایی و موقعیت جغرافیایی کشور این سند تدوین و برای تصویب به مراجع مربوطه ارسال شده است.
اما از سرنوشت آن اطلاعی در دست نیست! برای تدوین سند ملی توسعه دریایی کشور، اسناد ۱۲ کشور مورد مطالعه قرار گرفته بود و نسبت به تطبیق آن ها اقدام و در نتیجه رویکردهای ارزنده ای در برنامه توسعه دریایی کشور پیش بینی شده اما چرا پیش بینی ها در فضای حقیقی لااقل تا به امروز محقق نشد؟