بوق خبر - سالهای اولیهی زندگی یک کودک، مهمترین دوران زندگی او هستند. هر چیزی که او در این سالها میآموزد، زمینه ساز رفتار او در آینده خواهد بود. بی تردید، مهمترین آموزگاران کودک در این دوران، پدرومادرش (یا هر کسی که از آنها مراقبت میکند) هستند. کودکان با دقت به رفتار بزرگترها توجه میکنند و همان رفتار را مانند یک آینه به دیگران نشان میدهند؛ بنابراین این شما هستید که تعیین میکنید کودک تان طوری بار بیاید که همه از ادب و شخصیت او تعریف کنند یا به دلیل بی ادب بودنش از او دوری کنند. البته والدین همیشه میکوشند در تربیت فرزندان خود کوتاهی نکنند، اما گاهی بعضی از رفتارهای آنان اگرچه از روی خیرخواهی است، اما نتایج معکوسی دارد.
بسیاری از والدین، در مورد درست یا غلط بودن یک رفتار یا عمل مدام به کودک توضیح میدهند و به خیال خودشان با این کار به او آموزش میدهند. اگر این کودک یک رفتار اشتباه از خودش نشان دهد، اولین جملهای که پدر و مادرها میگویند این است: «هزاربار به او تذکر داده ام». اما چرا کودک پس از هزار بار گفتن باز هم همان کار اشتباه را تکرار میکند؟ اشکال کار کجاست؟
اشکال کار دقیقا اینجاست که اگر هزار بار به کودک بگویید «دروغ نگو» و فقط یک بار خودتان دروغ بگویید، او نه از گفتهی شما که از رفتار شما تقلید خواهد کرد؛ بنابراین قبل از تربیت کردن کودک، اول باید مراقب رفتار خودتان باشید.
دراینجا ۸ نمونه از رایجترین رفتار اشتباه والدین و راه حل هوشمند برای کمک به اجتناب از آن یا حل آن مشکلات بیان شده است.
تانیا رامر آلتمن متخصص اطفال، نویسنده کتاب تلفنهای مادر میگوید: مداومت کلیدی برای پیش دبستانیها است. دکتر تانیا به ۱۰۱ سوال برتر والدین در مورد نوزادان و کودکان نوپا پاسخ میدهد. هنگامی که شما روی روال و نظم خود مداومت ندارید، پیش دبستانیها گیج میشوند و ممکن است فعالیت اشان بیشتر شود یا خشم بیشتری از خود بروز دهند. آلتمن میگوید اگر گاهی اوقات به آنها اجازهی کاری را بدهید و گاهی ندهید آنها متوجه نمیشوند.
کودک شما احتمالا میخواهد بداند چرا آخرین بار مامان به او اجازه داد تا زمانی که مدرسه تمام شود ۱۰ دقیقه بازی کند، اما این بار میخواهد او را در ماشین بگذارد. یا اینکه چرا مامان شب گذشته ۱۰دقیقه کنار او دراز کشید تا خوابش ببرد، اما امشب میگوید نمیتواند.
حل آن: بر طبق زمان و با نظم، عادتهای خواب، یا روال غذا خوردن را تنظیم کنید. آلتمن میگوید: اگر روال معمول شما در ۹۰ درصد زمانها سازگار باشد فرزند شما به خوبی عمل خواهد کرد و همچنین خود شما و انتظاری که دارید هم مطابق نظر شما خواهد بود.
اینکه بر روی عملکردهای منفی کودکتان مانند فریاد زدن و جیغ زدن سخت گیر باشید و در عوض کارهای خوب آنها را نادیده بگیرید، کار راحتی است، اما بدانید این رایجترین و آسیب زنندهترین رفتار اشتباه والدین است. آلتمن میگوید والدین تمایل دارند که بیشتر بر روی آنچه که نمیخواهند فرزندان آنها انجام دهند تمرکز کنند. آنها میگویند، ضربه نزن، پرتاب نکن. جملات ناراحت کننده به کودکانتان نگویید.
حل آن: توجه داشته باشید که وقتی فرزند شما کار مثبتی انجام میدهد به رفتار خوبش جایزه بدهید.
پاداش برای اقدامات مثبت میتواند ستایش و تمجید شما باشد یا این میتواند به کودک خود یک آغوش بزرگ یا بوسه هدیه بدهید. آلتمن میگوید: “این چیزها واقعا برای فرزندتان بسیار ارزشمند است.
به فرزندتان بگویید، “من حالتی که ساکت مینشینی و گوش میدهی را دوست دارم ” یا “اینکه با آن بچه در زمین بازی رفتار دوستانهای داشتی خیلی خوب بود “.
والدین اغلب سعی میکنند با منطق با کودکان خود برخورد کنند. هنگامیکه آنها خشمگین هستند بارها و بارها تکرار میکنند آرام باش، آرام باش، اما این همانند این است که بخواهی با یک ماهی قرمز منطقی صحبت کنی. شما این توانایی را به زودی به دست میآورید تا رفتار او را پیش بینی کنید یاحواس او را پرت کنید، اما زمانیکه که خشم و عصبانیت شما در نقطهی اوجش باشد این منطق را ازدست میدهید. کودکتان به حرفتان گوش نمیدهد.
حل آن: اینکه نشانههای طبیعی اخطار کودک شما چیست را بفهمید و پیش بینی کنید. چیزهای معمولی مثل گرسنگی، کوفتگی و خستگی.
آیا زاری کردن کودکتان شما را دیوانه میکند؟ به عنوان مثال، دقیقا قبل زمان شام، وقتی که آماده میشوید شام بخورید، کودکتان شروع به گریه کردن میکند و میگوید که میخواهد به پارک برود یا میخواهد با ریلی دوستش بازی کند این رفتارها شما را به ستوه میآورد؟ باربا میگوید والدین اغلب با این ناله و زاریها تسلیم میشوند، اما این کار فقط باعث جلب توجه آنها میشود. کودک شما یاد میگیرد با فشردن کدام دکمه به هدف خود برسد و بارها و بارها آن را میفشارد. (نقطه ضعف شما را پیدا کرده و ازآن استفاده میکند)
او میگوید: “این سن زمانی است که فرزندان شما از پوسته خود خارج میشوند. ” “مراقب باشید، زیرا آنها یادمی گیرند که چه رفتاری اثربخش است.
حل آن: آن را نادیده بگیرید
برای رفتارهایی که خشن نیستند، مانند ناله کردن یا اخم کردن بهتر است شما هیچ پاسخی به آن ندهید. اگر شما ثابت قدم و راسخ باشید کودکتان متوجه میشود که این رفتار جواب نمیدهد.
والدین اغلب مجموعهای طویل از فعالیتهای مختلف مانند کلاسهای رقص یا موسیقی را برنامه ریزی میکنند. سپس آنها تعجب میکنند که چرا فرزند آنها پس از فعالیتهای زیادی که داشته که مسلما باید او را خسته کرده باشد به رختخواب نرفته و هنوز نخوابیده است، آلتمن میگوید مشکل این است که آنها هنوز کسل هستند و نیاز به آرامش دارند. هر کودک نیاز به زمانی برای آرامش دارد. مخصوصا کودکان پیش دبستانی. این که کودک شما در مدرسه دوساعت یا سه ساعت بوده بسیار خسته کننده است.
حل آن: برای فرزندتان بیش از حد برنامه نریزید و از کلاسی به کلاس دیگر نفرستید. وقتی از مدرسه برمی گردد به او اجازه دهید وقتی را برای استراحت داشته باشد و آزادانه بازی کند.
بسیاری از والدین احساس میکنند که باید یک برنامه غنی برای فرزندانشان فراهم کنند تا آنها را به سطح کاملی برسانند در حالیکه اینطور نیست. روانشناس لورنس ج. کوهن، نویسنده Playful Parenting;jhf , کتاب والدین بازیگوش میگوید انچه در این سن پراهمیت است بازی آزادانه کودک است؛ که شامل بازیهای دراماتیک (بازیهای واقعی) خانه سازی و قایم باشک است.
او میگوید: “بازی آزادانه آن است که چگونه کودک ذهن خود را به بهترین نحوه توسعه دهد. در بازی کودکان به طور طبیعی تواناییهای خود را به چالش میکشند. نه خیلی راحت و نه خیلی سخت.
حل آن: زمان و فضای کافی برای بازی آزادانه به کودک خود بدهید. به خاطر داشته باشید که کودکان پیش دبستانی بازی را به عنوان “هرکاری را در هر زمانی انجام دهند ” تعریف میکنند.
کوهن میگوید داشتن حق انتخاب به صورت آزادانه -جنبه داوطلبانه بازی – مهم است. او میگوید: “کودکان پیش دبستانی دوست دارند کارهای خانه را انجام دهند، اما این برایشان فقط یک بازی است. این در لیست کارهای روزمره اشان نیست. آنها تصمیم گرفته اند که این کار را انجام دهند و فقط این کار را به عنوان سرگرمی و تفریح انجام میدهند. ”
کودک شما ممکن است به طور مستقل بازی کند، اما این بدان معنا نیست که او در اشتیاق توجه شما نیست. کوهن میگوید: “اگر والدین بنشیند و با کودکان بازی نکنند آنها هیچ گاه این را فراموش نمیکنند. ”
نه تنها خیلی از والدین با کودکان بازی نمیکنند، بلکه خیلی از خانوادهها هم ممکن است به راحتی توسط تلفن، ایمیل یا فعالیتهای چندگانه اشان حواسشان پرت شود و کودکان احمق نیستند. آنها واقعا میخواهند بدانند که ما واقعا به آنها توجه میکنیم با خیر.
حل آن: یک تایم زمانی تنظیم کنید، مشتاق باشید و در زمان تعیین شده، برای کودکتان وقت بگذارید. کوهن میگوید: “یک بازی یک ساعت و نیمه که شما بدون نگرانی از شام یا کار برای کودک خود میگذارید خیلی بهتر ازاین است که کل روز را با نصف تمرکز با کودک خود بگذرانید.
کوهن میگوید دروغ گفتن واقعا والدین را اذیت میدهد. او از والدین خواسته است که در مورد دروغ گفتن فرزندشان بیشتر براساس تجربه اشان رفتار کنند تا به صورت اخلاقی.
او میگوید: “وقتی که کودکان شروع به دروغ گفتن میکنند درواقع این پیشرفتی در زمینه دانش آنها است. ” “این پیشرفت هیجان انگیز و کمی ترسناک است. در واقع این یک نوع بارعاطفی برروی کودکان دارد، اما پس از آن والدین درمورد آن زیاد فکر میکنند و نگاهشان به کودکشان همانند یک زندانی است. به همین دلیل هیجانی و مضطرب میشوند.
حل آن: بیش از حد واکنش نشان ندهید. بدانید که گفتن یک یا دو تا دروغ بخشی از پیشرفت شخصیت کودک شما است.
کوهن میگوید که خودتان را درگیر ماهیت آن دروغ نکنید. مثلا اگر پینوکیو کوچولوی شما ریختن چیزی را روی زمین انگار میکند به او واقعیت را بگویید (من میدانم تو احساس بدی نسبت به آن موضوع داری و من کاملا درک میکنم.)
برای اینکه پدر و مادر موثری باشید نیاز به زمان، صبر و عشق است. همچنین یادآوری این نکته لازم است که تغییرات یک شبه اتفاق نمیافتد. اگر در ابتدا موفق نشدید تلاش کنید و دوباره تلاش کنید.