علوم و فنون دریا

رشادت شهدای لارستان برای اخراج پرتغالی‌ها از خلیج‌فارس

دلیل نام‌گذاری دهم‌اردیبهشت اما این است که نیروهای پرتغالی از ۲۱ تا ۳۰آوریل ۱۶۲۲میلادی و قریب ۴۰۰سال قبل سواحل جنوب ایران را پس از ۱۱۷سال حضور یا اشغال ترک کردند. برخی ۲۱ و بعضی ۳۰آوریل آورده‌اند، اما روند ۹روزه درست‌تر است. شاه‌عباس در عهد صفویه و در سال۱۶۲۱ هرمز را از چنگ پرتغالی‌ها درآورد و سال بعد در آوریل۱۶۲۲ و در پی رشادت‌های لشکریان ایران به فرماندهی «امامقلی‌خان» خلیج‌فارس را ترک کردند. 

«خلیج‌فارس» میراث‌دار سوگ و سرور ایران

روز ملی خلیج‌فارس، امسال رنگ‌وبوی دیگری دارد. هرساله به مناسبت روز ملی خلیج‌فارس تمام ایران و به‌ویژه استان‌های ساحلی جنوب کشور شاهد برگزاری جشن‌ها، جشنواره‌ها و فستیوال‌های مختلف بودند؛ مراسمی که هرساله به مناسبت سالروز اخراج اشغالگران متجاوز پرتغالی بعد از ۱۱۷سال تسلط جابرانه بر سواحل جنوبی کشور (۲۱آوریل ۱۶۲۲میلادی) در پی رشادت‌های سپاه ایران به رهبری امام‌قلی‌خان، امیرالامرای فارس برگزار می‌شد. امسال اما خلیج تا همیشه فارس داغدار تعدادی از فرزندان خود است. مراسم روز ملی خلیج‌فارس امسال سوگوار کشته‌شده‌های انفجار روز شنبه (۶اردیبهشت) در بندر شهیدرجایی بندرعباس است.

لنج‌های بادی دانشگاهی برای بچه های جنوب

از دوره هخامنشیان، قشم در کنار هرمز قدیم و سیراف به‌عنوان بندری برای مبادلات تجاری و پایگاه کشتی‌های نظامی در ایران شناخته می‌شده است. از قشم به هند، چین، مالزی، کشورهای آفریقایی حتی ماداگاسکار سفر‌های تجاری انجام می‌شده است. از چین ابریشم و از مناطق شمالی و سیبری پوست، به همراه طلا، مروارید، فرش و... به کشورهای دیگر صادر می‌شده است.

میراث بانی خلیج فارس از کرانه تا پسکرانه

 در روشنای آغازین دهه ای که آمده است تا نام نامی خلیج فارس را چون رازی سرگشوده در گوش زمان نجوا کند، گامی بایسته برداشته شد؛ پلی نمادین، نه از سر ابتکاری فردی، که برخاسته از ضرورتی تاریخی و فرهنگی، از کرانه های آشنای دریا به سوی قلب تپنده پسکرانه ها در گراش کشیده شد. این سفر، بیش از آنکه حرکتی اداری باشد، پیمودن مسیری بود که خود تاریخ و هویت این آب و خاک، آن را طلب میکرد؛ مسیری که نشان میداد پهنه نیلگون خلیج فارس، بی پیوند با ریشه های عمیقش در خاک پسکرانه، داستانی ناتمام است.

سمفونی خودمختاری فرهنگی در استان‌های ساحلی!

تصور کنید در دل کوچه‌های قدیمی بوشهر قدم می‌زنید، نسیم خلیج‌فارس صورت‌تان را نوازش می‌کند و صدای موسیقی زنده از هر گوشه‌ای به گوش می‌رسد. ضرباهنگ دمام‌ها، نوای نی‌انبان و آوازهای محلی، شهر را به یک صحنه‌ بزرگ جشن و شادی تبدیل کرده است. این قرار بود تصاویری از برگزاری فستیوال موسیقی «کوچه» در بوشهر باشد؛ جشنی که روح موسیقی جنوب را در کوچه‌ها و خیابان‌های شهر جاری می‌کند. صبح روز گذشته بود که خبر رسید این فستیوال اما حالا لغو شده است. تا ساعتی بعد اما خبرهای دیگری مبنی بر پیگیری وزارت ارشاد برای برگزاری این فستیوال مردمی در سرخط اخبار رسانه‌ها قرار گرفت.

جایگاه میراث و دیپلماسی فرهنگی در سنت دیرین دریانوردان 

خلیج‌فارس برای مردمان این سرزمین تنها گستره‌ای از آب نیست، بلکه کتابی زنده از فرهنگ و خاطره است. هر موج این دریا راوی داستانی از نیاکان ماست. هر بادبانِ افراشته بر پهنه‌ آن، از تاروپودِ حافظه نسل‌های درهم‌تنیده شده است.

جای خالی قشمی‌ها در فستیوال میلیاردی

دومین جشنواره ملی عودنوازی قشم در حالی با معرفی نفرات برگزیده و برگزاری مراسم اختتامیه به کار خود پایان داد که هنوز برخی فعالان هنری این جزیره نسبت به جای خالی هنرمندان بومی قشم در این جشنواره گلایه دارند. هرچند محمدمنصور وزیری، از چهره‌های شناخته شده موسیقی قشم در آیین اختتامیه این فستیوال به اجرا پرداخت. هنوز مدت زمان زیادی از گلایه‌های هنرمندان بومی جزیره قشم از سوءاستفاده نام موسیقی «جزیرتی» در جشنواره موسیقی جزیره کیش نمی‌گذرد که این بار کم‌محلی به هنرمندان اصیل و استعدادهای جوان جزیره قشم را در دومین جشنواره عودنوازی به میزبانی این جزیره شاهد بودیم.

زنده یاد اقتداری پدر مطالعات خلیج فارس

بیست‌و‌هفتمین روز از فروردین‌ماه سال‌جاری همزمان با ششمین سالگرد درگذشت استاد احمد اقتداری بود. او زاده ۳خرداد۱۳۰۴ – درگذشته به تاریخ ۲۷فروردین۱۳۹۸ بود که با نام احمدخان اقتداری نیز شناخته می‌شود. ایران‌شناس، پژوهشگر خلیج‌فارس و جغرافیای تاریخی و فرهنگی مناطق جنوبی ایران و استاد دانشگاه ایرانی بود.